zaterdag 15 augustus 2009

7 augustus

Al enige dagen wist ik dat er wat zou gebeuren op 7 augustus. Wat precies wist ik niet en kon ik ook nergens terugvinden, maar dat men stil zou staan bij de gebeurtenissen een jaar geleden was zeker. En ik dacht, dit zou best een mooi onderwerp voor BNN Exit Holland kunnen zijn. Een van hun redacteuren dacht hetzelfde en zo vertrok ik 7 augustus om 12 uur naar de Rustaveli, waar alles zou gebeuren. Mijn opschrijfschrift paraat, want ik moest voornamelijk verslag geven over persoonlijke impressies.

Om 12 uur was het nog erg stil. Er waren meer cameraploegen en journalisten dan burgers. En ook het weer zat niet mee. Het regende pijpenstelen en er was geen overdekt plekje te vinden op het herdenkingsterrein. Na twee uur waren de donkere wolken verdreven en brak langzaam de zon door. Tegelijkertijd stoomden de mensen richting de hoofdstraat uit verschillende gebieden: Tbilisi, Gori, Tschinvali, Abchazië, Tsjetsjenië,

Op de Rustaveli was de 226 jarige relatie tussen Georgië en Rusland weergegeven. Er waren foto’s en informatieborden om de aantal meters neergezet. Op sommige borden was documentatie materiaal uit de tijd van de repressie die nog nooit tentoongesteld was. Het begon met het Giorgitraktaat in 1783 en eindigde op het plein van de vrijheid met augustus 2008. Dat de tentoonstelling eindigde op het plein van de vrijheid was niet zomaar. De gehele opzet, met tijdschema, had als doel om de interesse van Rusland in dit gebied duidelijk op een rijtje te zetten. Nergens wordt er uitleg gedaan over wie begon of schuldig is, maar door te eindigen op het plein van de vrijheid geven ze symbolisch toch hun antwoord op de vraag: “Wie is er begonnen?”

Wat me het meeste opviel was de stilte. Groepjes mensen stonden geluidloos voor de foto’s. Ieder nam er zijn eigen tijd voor en liet het stilletjes inwerken. Zoveel mensen waren samen gekomen om te laten zien dat ze vrijheid willen, dat ze emotioneel, psychisch en fysiologisch geraakt zijn door de bloedige verschrikkelijke gebeurtenissen. En om dan die stilte te aanschouwen: daar spreekt een grote kracht uit en wil uit.

Het was duidelijk te zien dat veel mensen de afbeeldingen op de foto’s van dichtbij hebben meegemaakt. Sommigen wilden er niet over praten, anderen wilden me maar al te graag duidelijk maken dat Rusland Georgië niet los wil laten en dat deze situatie al veel te lang duurt. Ook merkte ik dat er een verschil was tussen de reactie van mijn generatie en de oudere generatie. Voor mijn generatie was het de eerste keer dat ze zo bewust en volwassen een oorlog hebben meegemaakt. Het was nieuw en maakte hen zenuwachtig. Ze waren angstig en de angst keerde terug bij het memoreren. Ze dachten dat dit nooit meer zou gebeuren en weten nu niet zeker wat er nog zal komen. De oudere generatie herinnert zich meer. Voor hen gaat het niet alleen over vorig jaar, maar ook 10 jaar daarvoor, en 20 jaar eerder en ... Het stapelt zich op en het was altijd zo. Zij noemen het ook geen oorlog, maar occupatie.

Wat mij erg heeft geraakt was het feit dat sommige in snikken uitbarsten bij de herinnering aan de ijselijke gebeurtenissen. Hier had ik niet op gerekend. Hier was ik niet op voorbereid. Wat moet je zeggen als iemand bang is en nog steeds de straaljagers ’s nachts kan horen? Wat moet je zeggen als iemand je vertelt dat ze niets weet over het lot van haar broer en vader weet? Wat moet je doen als je de pijn in iemands ogen ziet?

Uiteindelijk bleek dat bijna elke tweede radio-uitzending aandacht had besteed aan deze herdenking. En aangezien Exit Holland pas om 21:30 werd uitgezongen, was er besloten een ander onderwerp te kiezen. Een overload aan nieuws vanuit Georgië in Nederland. Het klonk me haast onwerkelijk in de oren. Maar na de verhalen die ik vandaag heb gehoord, begrijp ik een stuk beter wat voor impact deze vijfdaagse oorlog in de eenentwintigste eeuw heeft gehad en dat het feitelijk alleen maar verliezers heeft opgeleverd.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten